වැඩියෙන්ම කොටන බස් රූට් එක මොකක්ද ?

1956 ආණ්ඩුව බස් ජනසතු කළා කියලා අපේ තාත්තා කියනවා මම අහලා තියෙනවා. ඒ කියන්නේ ලංගම ඇති වෙන්න කලින් තිබ්බ පුද්ගලික බස් සේවේ. ඊට පස්සේ යලින් පුද්ගලික බස් සේවාවක් පටන් ගන්නේ 1977 ආණ්ඩුව. එහි වරදක් දකින්න බෑ. මොකද ලංගමට විතරක් මේ කාරිය කරන්න බැරි නිසා හොඳ පුද්ගලික සේවාවක අවශ්‍යතාව ඒ කාලේ තිබ්බා. මුලින් පටන් ගත්ත කාලේ නම් මිනිස්සු කැමැත්තෙන්ම ඒ බස් වල නැගලා ගමන් බිමන් ගියා. ඒත් ටික කාලයක් ඒවායේ යනකොට මිනිසුන්ට ප්‍රයිවෙට් බස් එපා වුණේ පොල් පටවනවා වගේ පැටවිල්ල සහ කොන්දොස්තරගේ විධානයට අනුව ව්‍යායාම කරන්න සිද්ද වෙච්ච නිසා. 

මට මතකයි ඉස්සර ඉසුසු එල්ෆ් කියලා පොඩි වෑන් ජාතියක් තිබුණා. ඒ වගේ බස් එකක ගිහින් බහින කොට ඇති වෙන්නේ මොන වගේ හැඟීමක්ද කියලා ඒ බස් වල ගිය අය දන්නවා. මේ ප්‍රයිවෙට් බස් එක්ක ඇති වෙච්ච උප සංස්කෘතිය තුල ඇති වෙච්ච් වචන මාලවකුත් තියෙනවා. ඒ වගේ වචනයක් තමයි කොටනවා කියන්නේ. මේවාගේ තේරුම් ලංකාවේ කාටවත් අමුතුවෙන් කියන්න අවශ්‍ය නෑ. කපාගෙන යනවා කියන්නෙත් ඒ වගේ තවත් වචනයක්. ජැක් ගහනවා කියන්නෙත් ඒ වගේම එකක්. තවත් ඕනෑ තරම් ඇති.

මොනවා වුණත් අද මම කියන්න යන්නේ කෙටිල්ල ගැන. ඊට කලින් මේ බස් අංක ගැනත් යමක් කියන්න ඕනේ. මේ ලංකාවේ වගේ බොහෝ රටවල බස් අංක විදියට භාවිතා වෙන්නේ ඉලක්කන් තුනේ මේ අංක. මම දවසක් ඩිස්කවරි එකේ බලාගෙන හිටියා වැඩසටහනක් ඒකෙ කිව්වේ ප්‍රථමක(Prime Numbers. මතකනේ අර එකෙනුත් ඒ ඉලක්කමෙනුත් බෙදෙන අංක) සංඛ්‍යා පාවිච්චි කරන බස් අංක වඩා සාර්ථකයි කියලා. ඒගොල්ලෝ සාර්ථක කියන්නේ ආදායම පැත්තෙන්. මගියාගේ පැත්තෙන් සාර්ථක වෙන්නේ මොන අංකද කියලා හොයලා බලන්නත් වටිනවා.

කෙටීම ගැන මගේ මතකයට ආවේ, මට නැවතත් බත්තරමුල්ලේ කාර්යාලයට සේවයට වාර්තා කරන්න සිද්ද වෙච්ච නිසා. දැන් 163 බස් එකේ තත්වය ටිකක් හොඳයි. ඉස්සර වගේ නෙවෙයි. 2005-2007 කාලෙත් මම මේ බස් ඒකෙම ගියා. එතකොට කෙටුව කෙටිල්ලට මට මේක එපා වෙලා තිබුණේ. කිසි දවසක වෙලාවට ඔෆිස් යන්න බැරි වුණා. දැන් ඔවුන්ට පැයක් ඇතුලත මේ ගමන නිමා කරන්න අවශ්‍යයි කියලා නීතියක් දාලා. ඒක නිසා ටිකක් හොඳයි. ඒ වුණාට ඔවුන් පුරුදු විදියට විනාඩි 45ක් කොටලා ඉතිරි ටික යනවා හැල්මේ. මේ බස් මාර්ගය ප්‍රමාද වෙන්න තවත් හේතුවක් තමයි පටු පාර සහ කඳු. ඒ නුගේගොඩ සිට පිටකෝට්ටේ දක්වා කොටසේදී.

කෙටිල්ලට ඉතාම ප්‍රසිද්ධ තවත් බස් රූට් එකක් තමයි 255 කොට්ටාව - ගල්කිස්ස. මම ජීවිතේටම එකම එක වතාවයි ඒ බස් මාර්ගේ ගිහින් තියෙන්නේ. ඒකෙන් මේ කියන කථාව මම තේරුම් ගත්තා. අපේ ලයනල් කියලා මිත්‍රයෙක් කියපු කතාවක් මතක් වුණා මේ බස් මාර්ගේ සම්බන්ධව. මේ බස් එකේ ගිය සරසවි ශිෂ්‍යයෙක්, ගමනාන්තයෙදී ඩ්‍රයිවර් මහතාගෙන් අහලා තියෙනවා

මේ ඉක්මන් ඩොට් එල්කේ කියන එක දැක්කම හිනා යන්නේ නෑ නේද ?

"උඹේ අම්මා ඉස්සර ඉබ්බෙක් එක්ක යාලු වෙලා හිටියද ? " කියලා. එහෙම කියලා එතන ඉන්න නම් නැතිව ඇති.

කෙටිල්ල ගැන තවත් ප්‍රසිද්ධ බස් මාර්ගයක් තමයි කැලණිය - කොහුවල. කොටනවා කියන්නේ හොඳ එකෙන්ම කොටනවා. මේ වගේ තවත් බස් රූට් ඕනෑ තරම් ඇති ලංකාවේ. මේ සටහනේ අරමුණ අන්න ඒවා අපේ කමෙන්ට් කරන අයගෙන් දැනගෙන හෙළිදරව් කරන එක.