මගේ ප්‍රථම රැකියාව ....

අද ලෝක කම්කරු දිනයයි. මෙහි ඉතිහාසය පිලිබඳ හැම කෙනෙක්ම දන්නවා ඇතැයි විශ්වාස කරමි. රටක සාර්ථකත්වයට හේතු වන්නේ ශ්‍රම බලකායයි. හැම කෙනෙක්ම කරන රැකියාව රටක, ආයතනයක ඉදිරි ගමනට බලපානවා. ඊයේ සවස මා රසවත් මාළුපාන් ගෙඩියක් මිලදී ගන්න Colombo City Hotel නමැති ලෝක වෙළඳ මධ්‍යස්ථානය ඉදිරිපස ඇති හෝටලයේ කෙටි කෑම කවුළුව වෙත් ගොස් සිටි වෙලාවේත් මගේ හිතට මේ අදහස ආව. ලොකු කුණු කුඩය පුරවා තිබෙන කා අවසන් පිලුණුද, වෙනත් අහක දමන දෑද පිරි එම කුණු  කන්දරාව පසෙකට ගෙන එය නැවතත් තවත් කුණු බෑගයක දමා, කුණු බඳුනට තවත් කුණු බෑගයක් දමා අර කුණු මල්ල කරේ තබාගෙන  පිටව ගිය පවිත්‍රතා සේවකයා පිටව ගියා. මේ මොහොතේ මගේ හිතට ආ කාරණය තමයි "හැම දෙනාගේ රැකියා එක ලෙස වැදගත් බව" ඒ එක්කම මගේ හිතට ආ තව කතාවක් මෙහි සඳහන් කරන්නම්.

මා වරක් "සේවා අනර්ඝතාව" නමැති අප ආයතනයේ සේවකයන්ට පැවැත්වූ පුහුණු සැසියකට සහභාගී වුණා. ඒ දේශකයා අපූරු කතාවක් කිව්වා. මෙහි කාලය දීපය දේශය ගැන කිසිම සඳහනක් නෑ. 

එක්තරා උසාවියක නඩු කාර උන්නාන්සේ පැමිණෙන විට මල් පෝච්චි වලට වතුර දමන සේවකයා දැක "Good Morning your Honor"  යනුවෙන් එතුමාට සෙස්සන් ආමන්ත්‍රණය කරන ආකාරයෙන් එම සේවකයාට සුබ උදෑසනක් පැතුවාලු. ඒ වගේම ඔහු දකින සෑම අවස්ථාවක එසේ ගෞරව කරන්නට එතුමා අමතක කරන්නේ නැතිලු. 

එසේ කිරීමෙන් අර නඩුකාර උන්නාන්සේ කරන්නේ සැමදෙනාගේ රැකියා වල වැදගත් භාවය පසක් කරන්නලු.  බොහෝ දෙනා රැකියාවේ තරාතිරම අනුව මිනිසුන් වෙන් කරන මේ කාලයේ අප හැමෝටම මෙහි හොඳ ආදර්ශයක් තිබෙනවා.  කුණු ගෙනයන නගරසභා සේවකයි සතියක් වැඩ නොකලොත් ? මුළු රටම කුණු ගඳින් පිරී ඉතිරී යනු ඇත. එලෙසම සෑම නිවසකම කුණු කන්දක් එකතු වනු ඇත. 

මෙය සරල පුංචි උදාහරණයක් පමණයි. අපේ රටේ තරාතිරම අනුව මිනිසුන්ට සලකන නිසා තමයි හැම දේකින්ම මිනිසුන් ලොකුකම පෙන්වීමට උත්සාහ කරන්නේ. ඇඳුම, ජංගම දුරකථනය සහ වෙනත් ආම්පන්න, මෝටර් රථය යන ආදී සියලුම දෙයින් තමන් ඉන්නවාට වඩා තත්වයක් පෙන්වන්න උත්සාහ කරන්නේ සමාජයේ විශේෂ සැලකිලි ලබා ගැනීමටයි. මේ රටේ පවතින ක්‍රමය තුල එසේ කිරීමේ වරදක්ද නැත. 

පහුගිය සටහනෙන් මා රජදහනි නමැති සුඛෝපභෝගී දුම්රිය මැදිරිය ගැන විස්තර කලා. එය ඔබට මතක ඇතැයි විශ්වාස කරමි. දෙහිවලින් දුම්රියට ගොඩ වත්දීත් මා පසු වුයේ තරමක චකිතයකිනි. එයට හේතුව බෙන්තොට දුම්රිය ස්ථානයෙන් මගේ දියණිය එක් කර ගැනීමට තිබීමය. කොතැනක් හෝ වරදක් සිදු වී ඇයට වෙලාවට දුම්රිය ස්ථානයට එන්නට නොහැකි වුවා නම් මා දුම්රියෙන් බැස ඇයත් සමග ආපසු යන්නට  තීරණය කර සිටියෙමි. එසේ දුම්රියට ගොඩ වූ මට කොහේදී හෝ දැක ඇති එක්තරා විශ්‍රාමික වයසේ පුද්ගලයෙක් පිටුපසම පේලියේ සිටිනා බව වැටහුණා. එහෙත් දියණිය ගොඩ වනතුරු මේ කිසිම දෙයක් ගැන මගේ සිතට නිනව්වක් ඇති වුණේ නෑ.

එහෙත් ඉන්නා අතරතුර මා ඔහු කවුදැයි සිතින් නිගමනයකට එන්නට උත්සාහ කලා. මොහු අනිවාර්යෙන්ම මහජන බැංකුවේ විශ්‍රාමික නිලධාරියෙකි. ඔහුත් සමග නිතරම දොඩමලු වන අනෙක් පස අසුනේ සිටින පුද්ගලයාද එම වයසේම කෙනෙකි. මොවුන් කුමක් හෝ කරුණක් සඳහා මාතර බලා යනවා ඇත. ඔවුන් දෙදෙනා එහි සේවය කරන තරුණයන් දෙදෙනාගෙන නොයෙක් ප්‍රශ්න අසති. රත්මලානෙන් දුම්රියට ගොඩ වූ අනෙක් පුද්ගලයා ආ වෙලවාවේ සිට තමාගේ ටැබ්ලට් පරිඝනකයෙන් කුමක් හෝ කියවයි. ඔහුගේ බාහිර පෙනුමෙන් සරසවි ඇදුරු කෙනෙකු බව පසක් විය. ඊට් අමතරව මෙම මැදිරියේ සිටියේ අලුත විවාහ වූ දමිළ යුවලකි. 

අර පුද්ගලයා අඩුම වශයෙන් ජේෂ්ඨ කලමනාකරුවකුව සිට විශ්‍රාම ගත්තෙකු බව මට සිතුනේ, මෙවැනි මුදලක් ගෙවා ගමන් කරන්න නම් සාමාන්‍ය විශ්‍රාමිකයන් ඉදිරිපත් නොවන බැවිනි. විටෙක මට ඔහු අප නිවස පිහටි මාර්ගයේ ඉහල පෙදෙසේ සිටින කෝටිපති දමිළ ව්‍යාපාරිකයාදැයි සැක ඇති වේ. ඔහු මට මුණ ගැහෙන්නේ උදෑසන ඇවිදින්නට ගිය විටය. ඔහු කිසි දා මුහුණ බලා සිනාසේන්නෙකු නොවේ. මාද ඔහුගේ මුහුණ දෙස බැලුවද සිනා වන්නේ නැත. මේ ඔහුද ? මැදිරියේ ඇති වැසිකිලියට ගොස් එන අතරතුර ඔහු මා හා සිනාසුනි. මා කතා කලෙමි. විශ්‍රාමිකයන්ට විශේෂයෙන් සැලකීම මගේ සිරිතයි. 

මම : මම කොහේදී හරි දැකල තියෙනවා

ඔහු : ඔබතුමා කොහෙද වැඩ කරන්නේ ?

මම : මම මහජන බැංකුවේ. ඔබතුමා ?

ඔහු : මමත් මහජන බැංකුවේ.

මම : අනේ සොරි. මට එක පාරටම මතක් වුනේ නෑ. කොහෙද ? බ්‍රාන්ච් එක ?

ඔහු : හෙඩ් ඔෆිස් එකේ.

මම : මොකක්ද ෆ්ලෝර් එක ?

ඔහු : මම තුන්වෙනි තට්ටුවේ. 

මම කල්පනාවට වැටුනෙමි. තුවෙනි තට්ටුවේ තිබෙන්නේ කැන්ටිම සහ ජාතික සේවක සංගම් කාර්යාලයයි. ඊට අමතරව තවත් දෙපාර්තමේන්තුවක කොටසක් ඇත. අනිවාර්යෙන්ම මේ එම කොටසේ අයෙකි.

මම : තුන් වෙනි තට්ටුවේ ......

ඔහු : ආපන ශාලාවේ.

එක පාරටම මගේ මතකය අවධි විය. "මේ අර අප පානය කර තබන තේ කෝප්ප එකතු කර මේස අස්-පස් කරන අන්කල් නේ" යන්න මගේ හිතට ගලා ආවා. නමුත් ඔහුගේ පෙනුම හොඳ රැකියාවක් කර විශ්‍රාම ගත් අයෙකුගේ වගේය. මා වෙනසක් නොකර ඔහුත් සමග සංවාදය පවත්වාගෙන යන්න වග බලා ගත්තා.

මම : ඉතිං මේ කොහෙද යන්නේ ?

ඔහු : අතන ඉන්නේ ........(මහත්මයාගේ නම පවසයි). ඒ මහත්තයාගේ උදව්වට තමයි යන්නේ. රට ඉඳලා ආවේ. එහෙම ආවාම මාව තමයි එක්කන් යන්නේ. සර් කොහේද යන්නේ ?

මම : අපි යනවා කොග්ගල. අන්කල් දන්නවද අයි.ටී. ඩිපාට්මන්ට් එක. අර පලවෙනි තට්ටුවෙයි එකොලොස් වෙනි තට්ටුවෙයි තියෙන්නේ. ඒකෙන් ට්‍රිප් එකක් යනවා කොග්ගල. අනිත් අය බස් එකේ යනවා. මෙන්න මෙයාව ගන්න ඕනේ නිසා මම කෝච්චියෙන් ආවේ. 

ඔහු : අපරාදේ සර් යන්න තිබුනේ යාලට.

මම : අපි කලින් වතාවක් ගියා. ඒත් පොඩි අය වැඩි හින්දා වෙන්න ඇති කොග්ගල යන්නේ.

ඔහු තවත් බොහෝ දේ මා සමග කතා කළා. ඒවා මා කියාගෙන ආ කතාවට වැදගත් නැති නිසා මෙහි සඳහන් නොකරමි. නමුත් බාහිර පෙනුමින් මිනිසුන් මැනීමට යාම සහ යොදා ගන්නා දේ වලින් මිනිසුන් මනින අප වැනි රටක අයට අපූරු පාඩමක් කැන්ටිමේ අන්කල් උගන්වා ඇත. අප රටේ තිබෙන එවැනි මානසික තත්ත්ව නිසා කුඩා රැකියා කිරීමට බොහෝ දෙනා මැලි වේ. ඒ සමාජයෙන් සිදු වන දෙකේ පන්තියේ සැලකිලි නිසාය. නැතිනම් කවුරුත් උපයන්නේ මුදල්ය. බාහිර සමාජයේදී සියලු දෙනා පාරිභෝගිකයෝය. 

මා අසා ඇති පරිදි ඔස්ට්‍රේලියාව වැනි රටවල රාත්‍රී සමාජ ශාලා (Club) වැනි ස්ථාන වලදී රැකියා මට්ටමක් නැතිව කව්රුත් සුහදව බියර් වීදුරුවක් තොල ගාති. එහිදී ජෝන්ගේ ඩොලර් පීසා හලේ පීසා බෙදා උපයා ගත් ඒවාද ? පීටර්ගේ මුදල් බැංකුවක කළමනාකරු ලෙස උපයාගත් ඒවාද යන්න කිසිවකුට අදාල කරුණක් නොවේ. 

මේ ලිපිය ලියන්නට මට අදහස ආවේ සිංහල රාජ්ගේ වසබීම සහ වසදීම නමැති සටහන කියවන විටය. සාමාන්‍යපෙළ අවසන් වී ප්‍රතිඵල බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින කාලයේ මාද නගර සභාවේ සුළු රැකියාවක් කලෙමි. එය නිවාස ත්කසේරු කරන්නට යන රජයේ තක්සේරු කරුවන් සමග ගොස් නිවෙස් මැනීමට ටේප් එක කියවීමය. අප ගමන් කරන්නේ පාපැදි වලිනි. මා යන පාපැදිය සහ මා වැනිම ටේප් එකේ අනිත් කෙලවර අල්ලන අනෙක් සේවකයාගේ පාපැදි වල එම නිලධාරීන්ද නැගී අදාල මාර්ගයට ගොස් සියලුම නිවෙස් මැනගෙන එන්නෙමු. එකල මට එය රැකියාවකට වඩා සතුටට කාරනාවක් වුයේ එසේ යනවිට ලැබුන අත්දැකීම් නිසාය. කෙනෙකු මෙම නිලදාරීන් දැක සැඟවේ, තවත් සමහරු අඩු තක්සේරු අගයක් දමා දෙන ලෙස බැගෑපත් වේ. බොහෝ අය සංග්‍රහ කරයි. සංචාරක හෝටල් වලට ගිය විට දිවා අහාරය පවා ලබා දෙයි. 

එකල මා ලැබූ ආදායමෙන් උසස් පෙළ හැදෑරීමට අවශ්‍ය පොත් පත්ද, ඇඳුම් සහ සපත්තු සහ මගේ මාසික වියදම පියව ගතිමි. මගේ මාසික වියදම ගැනද යමක් සඳහන් කල යුතුය. දයානන්ද අයියාගේ කඩෙන් ණයට විවිධ ආහාර සහ සිසිල් බීම මට සහ මගේ මිතුරන්ට ලබාගෙන මාසේ අවසානේ එය පියවීම ඒ කාලේ මගේ පුරුද්ද විය. දයානන්ද අයියා යනුවෙන් අප ඔහු ඇමතුවත් ඔහු නෑකමින් මට බාප්පා විය යුතු කෙනෙකි. ඔහු මගේ පියාද ඇසුරු කර ඇත්තෙකි. ඔහු බොහෝ වෙලාවට පවසන්නේ "මම තමුසෙලාගේ තාත්තාටත් මචං කියලා තියෙනවා දැන් තමුසෙට මචං කියනවා" යන්නයි.

මේ සියලු කතාවලින් මා පවසන්න උත්සාහ කරන්නේ. "මිනිසාට රැකියාව අනුව සලකන්නේ නැතිව මිනිසෙකු ලෙස සලකන ලෙසය" එවැනි යුගයකට අප ගියහොත් ඉදිරියේදී අපට රැකියා සොයා පිටරට නොයා කුමක් හෝ රැකියාවක් කර ජීවත් වීමට හැක. නමුත් ජීවන වියදම අඩු විය යුතුය. අඩු වැටුප් ලබන කම්කරුවටද ජීවත් විය හැකි සමාජයක් ඇති විය යුතුය. 

       ~~~~~~~~~  සංවාදයට විවෘතයි ~~~~~~~~~~~~

පසුගිය වසරේ මැයි දිනය වෙනුවෙන් දාපු පොස්ට් එක.