මගේ දහම් පාසල් ගමන ඉතා කෙටි එකක්. එයට බලපෑ බොහෝ හේතු තිබුනත්, ප්රධානම හේතුව වූයේ ගාථා කට පාඩම් කිරීමට මා තුල තිබු දැඩි අකමැත්ත්යි. මුලින්ම පලමු ශ්රේණියට මා ඇතුලත් කරන ලද අතර, පාසල් මිතුරන් සමග තව-තවත් දොඩමලු වීමට , ගඩාගෙඩි කෑමට, බෙම්තොට උඩකොටුව විහාරස්ථාන මිදුලෙහි තිබු රූස්ස අඹ ගස් දෙක හ සියඹළා ගසත් අකමැත්තෙන් හෝ දහම් පාසල් යැවීමට රුකුල් දුන් හේතු කාරණායි. මගේ අතිජාත මිත්රයා යන්නේ වෙනත් දහම් පාසලකට වීම මගේ දහම් පාසල් ගමන අඩාල කරන්නට තවත් හේතුවක් වුනා.
සම්බුදු හිමිගේ සදහම් සිහිලෙන්
සැනහෙන අප සිරිලක් දරුවෝ
දහම් පාසලේ සෙවනෙහි වැඩෙමින්
උදර ගුණ දම් සිත දැරුවෝ
අප වෙමු සිරි ලක බොදු දරුවෝ......
ඔය කියන ටික මට තාමත් කට පාඩම්. ඒක සිංදුවක්නේ. ඒකයි. ඒ දවස් වල යාන්ත්රිකව වගේ මමත් ඔය සිංදුව ඔහේ කියාගෙන ගියා. තවත් එකක් තිබුනා එකෙන් පදයක්-දෙකක් විතර මතකයි
හිමිදිරි උදයේ සීතල නල වැල්
මගෙ ගත පුබුදයි - මට සුව සලසයි
පුංචි කුරුල්ලෙක් නින්දෙන් අවදිව
තැන තැන පියඹයි
ගී හඬ පතුරයි
ඔන්න ඔහොහොම කලවමේ ටික ටික තමයි මගේ මතකය ඒ දවස් වලත් තිබුනේ. මට මේ ගීත දෙක නම් හොඳට පාඩම්. ගාථා එකක් වත් පාඩම් නැහැ. සතියෙන් - සතියට කල් දාලා ලොකු arrears එකක් ආවාම මම අම්මත් එක්ක කෙලින්ම මේ ගැන කථා කලා.
"අනේ අම්මෙ මට නම් අයිත් දහම් පාසල් යන්න කියන්න එපා"
"ඈ ! ඒ මොකද පුතේ ?"
"මට නම් ගාථා පාඩම් කරලා එපා වෙලා"
"එහෙම කියල හරි යන්නෑ" ඒ ටික අම්ම කිව්වේ ටිකක් සැරෙන්.
කොහොම හරි මුලු දවස පුරාම ජනේලය උඩ වාඩි වෙල කකුල් දෙක කස-කස අඬලා-අඬල මම සටන දිනා ගත්තා. පුංචි කාලේ මගේ ඉල්ලීම් දිනා ගන්න මම පාවිච්චි කල හොඳම ක්රමය මේක තමයි.
ඊට පස්සෙ මගේ ඉරිදා දිනය වෙන් වුනේ ලොකු අයියලා එක්ක ක්රිකට් ගහන්න. කිසිම කරදරයක් නෑ. අපේ අල්ලපු වත්තෙ කුමාර විද්යාල පිට්ටනිය තිබුනේ. ඒකට මහ ඉස්කෝලේ කියලත් කියනවා. ඒකත් මට ඒ කාලේ ලොකු ගැටලුවක්. මෙ පුංචි ඉස්කෝලෙට මොකද "මහා" කියන්නෙ, මේකේ තියෙන්නේ ඉස්කෝල(ගොඩනැගිලි ) 2යි. අපේ ඉස්කෝලේ තියෙනව 10ක් විතර. බ්රිතාන්ය පාළන කාළයේ එහි විශාල ගොඩනැගිලි තිබු බැවින් එය මහ ඉස්කෝලය වූ බව මම පසුව තාත්තාගෙන් දැන ගත්තා.
ඔන්න ඔහොමා මගේ දහම් පාසල් ගමන ලත් තැනම ලොප් උනා. ඒත් පුංචි කාලේ දහම් පාසල් ගිය අයට වඩා මගේ හැසිරීම හොඳ බව මටම තේරුනේ, දහම් පාසල් කියන තරඟයේ දෙවෙනි ඉනිම ගහන්න ගියාම. මම කලින් කිව්ව අතිජාත මිත්රය ශිෂ්යත්වය පාස් වෙලා ධර්මශෝකයට ගියා. මුලදි ඒක අපි දෙන්නටම දරා ගන්න බැරි උනත් පසුව අපි සති අන්තයේ හමු වන මිතුරන් ලෙස යාලු මිත්ර කම පවත්වගෙන ගියා. හත් වෙනි පන්තියේදි විතර මගේ යාලුවා මට අමුතුම යෝජනවක් ගෙනාවා. මගේ යාලුවාගේ නම අයිවන් (ඒක එයගේ දෙවෙනි නම පලවෙනි නම කිව්වොත් මිනිහගේ මූලික මිනිස් අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝණය වෙන නිස ඒ නම ගත්තෙ නැත්තෙ ).
"මචං උඹත් වරෙන්කෝ අපෙ දහම් පාසළට"
"අනේ මට නම් බෑ. උඹ ඕන කෙනෙක් එක්කන් පලයං"
"මොකක්ද බං. අනිත් හැමෝම යනවා. උඹට විතරයි බැරි"
"හරි මං ආවෙත් උඹ මට මොනවද දෙන්නේ"
"උඹට මම දෙනවා,... උඹට මම දෙ..න..වා ..."
"ඔය ඔය උඹට දෙන්න දෙයක් නෑනෙ. මට බෑ. කොහොමටත් මට ඔය ගාථා එක්ක සෙල්ලම නම් හරි යන්නෑ"
"උඹ බය වෙන්න එප අපේ පංතියට උගන්නනේ අයිරින් මිස්ගේ පුතා, උඹලගෙ අම්මගෙ යාලුවා නේද අයිරින් මිස්."
"හරි දැන් කියපං, උඹ මට මොනවද දෙන්නේ?"
"උඹට දෙන්නම් මෙන්න මෙ ජාතියේ පෑනක්".
"කෝ දීපං බලන්න"
"ආ හරි මම මේක තිය ගන්නම්. උඹ ගාව ඕන තරම් ඇතිනේ"
"ඕක දීපං බං මම ඕකෙන් ගොඩක් ලියල තියෙන්නේ. උඹට දෙන්නම් අලුත් එකක්"
"හරි දැන් කියපං මාව දහම් පාසල් ගෙනියන්න උඹට තියෙන අමාරුව මොකක්ද ?"
"ඒක රහසක්, උඹ වැඩේ හරියට කරොත් මම උඹට තව බඩුවක් දෙනවා"
"හරි දැන් උඹ මට මොකක්ද කරන්න කියන්නෙ ?"
"අපේ පංතියට පල්ලෙහා පන්තියෙ ඉන්නව කෙල්ලෙක්, මාර ලස්සනයි මචං. නම චන්දි. මම ඒකිගෙන් අහලයි තියෙන්නේ. ඒකි බෑ කියනවා. ඒකිට අර අපෙ ගෙවල් ලඟ ඉන්න සුභාෂයත් ට්රයි. ඌ ඒකිට කියලා. ධර්මාශෝකයට අපිත් එක්ක යන, උඹලගෙ ගෙවල් ගාව ඉන්න ලාලනිත් එක්ක මම යාලුයි කියලා. මම උඹ ගාවට ඒකිව එක්කන් එනවා. උඹට තියෙන්නෙ එහෙම එකක් නෑ කියන්න විතරයි."
"අනේ මෙ උඹ හදන්නෙ මට ගුටි කන වැඩක් අටවන්න තමයි. මට බෑ"
"මොකක්ද බං සුභාෂ්. උඹ මගේ හොඳම යාලුවානේ. වරෙංකෝ"
"හරි මම අම්මගෙන් අහල කියන්නම්"
"අම්ම බෑ කියන්නෑ. උඹ වරෙන්. මම යන්නම් මචං"
මම එදා ගෙදර ගිහින් අම්මට කිව්ව
"මට අයිවන් කථා කලා ගණේ පංසළේ තියෙන දහම් පසලට එන්න කියල"
"අන්න හොඳ ලමයි. තමන්ගේ යාලුවන්වත් හරි මගට ගන්න හදන හොඳ ලමයයෙක්. කවදා හරි ලොකු තැනකට යයි"
කොහොම කොහොම හරි මමත් ගිය දහම් පාසලට. අපේ ගෙදර ඉඳලා හැතැප්මක් විතර ඈතින් තමයි ගණේ පන්සල තියෙන්නේ. උදේ කෑම අයිවන් අරන් ඇවිත් තිබුනා. මට මාර සැලකිලි. ඒත් මට හොඳටම බයයි. ගුටි කන්න වෙන වැඩක් තමයි. දැන් නලින්ද අයිය උගන්වනව මට මොනවත් ඇහෙන්නැති ගානයි. අතරින් පතර තමයි මගේ අවධානය පන්තියට එන්නෙ. කොහොමින් කොහොමින් හරි interval එකත් ආවා. දැන් නම් මගේ පපුව යකාගේ කම්මල වගෙ. ඔය අස්සෙ අපේ පන්තියෙ ඉස්සර හිටිය විජිතය මගේ උරිස්සට දඩොරියං කියල පාරක් ගහල අහනවා
"යකෝ කවද ඉඳලද මූ උපාසකය වෙලා තියෙන්නේ කියලා"
"අනේ මං දන්නෑ බං මෙ අයිව..." කියනකොටම අයිවන් මගේ කට වැහුව අතින්. එහෙම කරලා මගෙ අතින් ඇදගෙන ගියා. චන්දිගෙ පන්තියට යමු කියල. මට නං දැං හොඳටම බයයි. මේ ඉන්න හැමෝම මාව දන්නව.
"උඹ ඔහොම පොඩ්ඩක් හිටපං" කියල අයිවන් ගියා කෙල්ලෙක් ලඟට. අපෝ මේකිද මෙ මහ ලස්සන කෙල්ල මම හිතිං මුමුන ගත්තා. ඔය එන්නෙ අයිවනයා.
"මචං හරි වැඩේනෙ, අද චන්දි ඇවිල්ලා නෑනේ"
"මේ මමනං ආයි එන්නෑ"
"අනේ බන් ඒකි ලබන සතියෙ එයි. මම පනිවිඩයකුත් යැව්ව"
ඊලඟ සතියෙත් අයිවන්ගේ බලවත් ඉල්ලීමට මම ගියා. උදේම අයිවනයගෙ මූන මල් වට්ටිය වගේ බබලනව. මට තේරුණා. අද ඇවිල්ල ඇති.
පන්සිල් අරන් ඉවර වෙච්ච ගමන්ම නලින්ද අයිය ඉස්සි ඉස්සි බලනව. මම අයිවනයගෙ කනට කොඳුරල ඇහුව. "
මචං වැඩේ මාට්ටු වෙලාවත්ද දන්නෑ කියල"
"උඹට පිස්සු ඒ බලන්නෙ අක්කලගේ පන්තියේ ඉන්න අක්ක කෙනෙක් දිහා. නලින්ද අයිය එයාට ට්රයි"
"යකෝ මේක දහම් පාසලක්ද" අයිවනය අතින් මගෙ කට වැහුවා.
"සුභාෂ් ගාථාව පාඩම්ද ?" මම ඔලුව වැනුවා.
"එහෙනම් කියන්න බලන්න"
මනො පුබ්බම් .... ගම....ධම්ම
මනො... මනො (සෙට්ටා අයිවනය කෙඳුරුවා) සෙට්ට ...
"සෙට්ට" යනව එලියට
"අයියො දෙයියනේ මට වෙච්ච දෙයක්. මේ අයිවනයා දැම්මොත් දාන්නෙ ලෙඩක්ම තමයි. දැන් අව් රස්නෙට මගේ ඔලුවේ ගෑව පොල්තෙල් කන දෙපැත්තෙන් බේරෙනව. ඉඳපන් අද මම චන්දිට කියනව උඹ ලාලනිත් එක්ක යාලුයි කියලා"
ටාං....ටාං .... ටාං
interval වෙලාවත් ආවා අයිවනයා කෙලින්ම දුවගෙන ඇවිත් මගේ කරට අතදා ගත්තා. වරෙන් යන්න අපි ඉක්මනට අර වැඩේ ඉවරයක් කරමු. අපි දෙන්න චන්දිගේ පන්තියට එහා තියෙන මල් ආසනය ගාවට රවුමෙන් ගියා. මමත් මරන්න ගෙනියන හරකෙක් වගේ ගියා. අයිවනය චන්දිට(වෙන්න ඔනෑ) මාව පෙන්නලා කිව්ව
"මෙයා ඇවිත් ඉන්නෙ මම අර කිව්ව සාක්කිය දෙන්න. දැන් හරිනේ. එහෙනම් අපි යන්නම්"
කොහොම හරි මගේ දහම් පාසල් දෙවෙනි ඉනිමත් ඔහොම අවසන් උනා. අම්ම මගෙන් මොනවත් ඇහුවේ නෑ.