සඳෙන් එහා කඳු මුදුන් නිවී ......

 මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි මහත්මයා ගායනා කරන සඳෙන් එහා කඳු මුදුන් නිවී - හිමවු තලාවේ තුෂාරයේ, කියන ගීත කණ්ඩය ඇසෙන හැම මොහොතකම මගේ හිතේ මැවෙන එක්තරා චිත්තරූපයක් තියෙනවා. මේකට පසුබිම සැකසෙන්නේ අපේ ගමේ, ඒ කියන්නේ බෙන්තොට (බෙන්තර) ගාමිණී  විද්‍යාලයේ ක්‍රීඩාංගනයේ තිබුණු සංගීත ප්‍රසංගයකදී ඔය කිවුව ගීතය මට අහන්න ලැබුණු දා පටන්. නමුත් මේකට සමගාමීව තවත් දෙයක් සිදු වුණා. ඒ නිසාමයි අදටත් මේ ගීතය ඇහෙන වෙලාවට ඒ දසුන විදිල්ලක් වගේ මතු වෙන්නේ. 

මගේ මතකය නිවැරදි නම් මම තුන්වැනි ශ්‍රේණියේ විතර ඉන්න කාලයේ මේක් වුණේ. ඔව් ! ඔබේ හිතට ආව ප්‍රශ්නය මට තේරුණා. මොකක්ද මේ ශ්‍රේණිය. ඒ කාලයේ එහෙම තමයි තිබුණේ. හරියටම ගත්තොත් දැන් හතර වසර වගේ. ඒ කතාව පැත්තකින් තියමු. මේ ප්‍රසංගය තිබුණේ සිකුරාදා දිනක. ඒ කාලයේ ටීවී එකක්වත් ගෙදර නැති එකේ, මේ වගේ දෙයක් ගමේ තියෙනවා කිවුවම, ගමේ අය විතරක් නෙවෙයි, අහල ගං හතක(හතක කියළා කතාවට කිවුවට අටක් අපේ ගම් පද්දතියේ තියෙනවා. අපේ තාත්තා දිව මතුරක් වගේ කියාගෙන යන බෙන්තර, ඉඳුරුව, පහළගම් හය. හැබැයි මේ හය මොනවද කියන්න නම් මම දන්නේ නෑ. අපේ තාත්තා තදින්ම දේශපාලන වැඩ කටයුතු කරපු නිසා. ඒවා දිග කතා මෙතන ලියන්න ගියොත් තවත් පඳුරු තැලිල්ලක් වෙනවා)  උදවිය එක්කාසු වෙනවා. මමත් බොහොම අමාරුවෙන් මෙතනට ගියා. කා එක්කද ගියේ කියලා නම් මතක නැතුවට, මේ සඳහා අනුග්‍රහය දැක්වුවේ ලොතරැයි මණ්ඩලය බවනම් මට හොඳහැටි මතකයි. මේ වෙනකොට මගේ ප්‍රියතම ගායකයින් වෙලා තිබුණේ සිසිර සේනාරත්න මහත්මයා සහ පුන්සිරි සොයිසා මහත්මයා. ඒකෙන් අදහස් වෙන්නේ නෑ අනික් අයගේ ගීත වළට අකමැති බවක්. මට ඕනෑම ගායනයක් රස විඳින්න පුළුවන්. ඒ කාලයේ මගේ කටේම තිබුණ සිංදු දෙක තමයි නීල ජලාසේ රඟනා හංස කුමරී සහ පුන් සඳින් රැස් ගං තෙරින්.

සිකුරාදා ඔය ප්‍රසංගය කීයට ඉවර වුණත් 10:00 විතර වෙත්දී මම ගෙදර. අඩි රූල(ඉස්සර තිබුනේ ලී අඩි රූල්. මම ඕක විවිධ දේවල් සඳහා පාවිච්චි කළා. කරන්නම දෙයක් නැති කොට, එක කෙළවරක මැදින් හිලක් විදලා, නුලක ගැට ගහලා, ගිනිබෝල කරකවනවා වගේ හයියෙන් කරකවනවා. එතකොට ඌම් - ඌම් කියළා සද්දයක් එනවා) අරන් සින්වේතටික්වැල් පුටුවට රිද්මයකට ගහන ගමන්, සඳෙන් එහා කඳු මුදුන් නිවී කියන කොටස රාව ප්‍රතිරාව කළා. වැඩි වෙලාවක් එහෙම නොකළේ අම්මා සුපුරුදු දේශනාව පටන් ගත්ත නිසා. මම කීයට නින්දට වැටුනද කියලා මතක නෑ. උදේ 7:00 ට විතර ඇහැරෙනකොටත් අර සින්දුව කණේ අලවලා වගේ. ඒ කාලයේ මුළු ගීතයම හොයාගන්න සෑහෙන දුකක් විඳින්න වෙනවා. මොකද කැසට් රෙකෝඩර් තිබුණෙත් කළාතුරකින් තැනක. ආයේ රේඩියෝ එකේ යනකං ඉන්න වෙනවා මුළු සින්දුව හොයාගෙන පාඩම් කරන්න. හැබැයි අපේ ඉස්සරහා ගෙදර මහින්දලාට පිං සිද්ද වෙන්න කැසට් පිටින් සින්දු අහන්න අපිට චෑන්ස් එකක් වැදුනා. ඒ රට(ස්විස්) මහින්දලාගේ අක්කා එවපු කැසට් රෙකෝඩර් එකේ, එක කැසට් පීස් එකක් කැඩෙනකම්ම එක දිගට දානව. එතකොට දවසකට කොහොමත් හත් අට වතාවක් එකම සිංදුවක් අහන්න ලැබෙනවා. එහෙම වුණාම, නිකම්ම සිංදුව කට පාඩම්. ඔය නිසා මට මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි, එච්.ආර්. ජෝතිපලා, ෆ්‍රෙඩි සිල්වා වගේ ඒ කාළයේ ප්‍රසිද්ධ බොහෝ දෙනාගේ ගීත කටපාඩම්. මම ඒවා කියද්දී අපේ තාත්තා උරණ වෙනවා. අර බීඩි උරණ රස්තියාදුකාරයාගේ සිංදුද තමුසේ පාඩම් කරන්නේ. අර අමරදේව මහත්තයා කොයි තරං ලස්සන සිංදු කියළා තියෙනවද ? එයින් එකක් කට පාඩම් කර ගන්නවා.   

ඔය කාළෙම අපේ හිත් පිනවපු අනෙක් දේ තමයි චිත්‍රකතා. ඉස්සර, මම නම මතක නැති වුණත් පන්සලේ සාමනේර නමගෙන් තමයි පත්තරේ ඉල්ල ගන්නේ. ඒකත් ඉතිං මගේ තනි උවමනාවටම නෙවෙයි. අපේ අක්කා, චූටි අක්කා(ලොකු අම්මගේ දුව) සහ ගෙදරට යන-එන අනෙක් අයගේ හිත සුව පිනිස. අපි බොහොම සහයෝගයෙන් පත්තරේ බෙදාගෙන බළන්නේ. මං වැඩියෙන්ම කැමති ටෝගා චිත්‍රකතාවට. ඒ වුණත් මගේ වයසේ බොහෝදෙනෙක් කැමති වුණේ යුනිකෝට. මොකද යුනිකෝගේ ඇස්දෙක ලස්සන තහඩු පටියකින් ආවරණය කරළා තිබුණ නිසා ඔහුට එක්කාසු වෙලා තිබුණ අමුතු පෙනුමට. හැබැයි ඒකම නෙවෙයි කාරණය. යුනිකෝ වැඩ්ඩා නිසා. අනික ස්කිනිය, ෂෝට ගහලා, අර කලින් කිවුව සන්ග්ලාස් වගේ ඇස් ආවරණයත් එක්ක තිබුණ් හැන්ඩි පෙනුමට. ඒකට ටෝගා, උඩට මුකුත්ම නැතුව කොටි හමකින් හරියට මදින මාමලා අඳිනවා වගේ කොට සායක් වගේ එකක් තමයි මිනිහා ඇඳන් හිටියේ.

වෙනදත් එදා වගේම උදේ 11:00 වෙත්දී පත්තරේ මගේ අතේ. පන්සලේ ලොකු හිමිනම බොහොම සැරයි. ඒ සෝමසිරි හාමුදුරුවෝ. පණ්ඩිත හිමිනමක්. අහළ ගං හතක මිනිස්සු භයයි. අපි පන්සල පැත්තේ යන්නෙත් භයෙන්. සියඹලා, අඹ ගස්‍ යට වැටුණත් අහුලන්නවත් කෙනෙක් හිතට දෛරයක් ගන්නේ නෑ, මොකද සෝමසිරි හාමුදුරුවන්ගේ ඇස ගැටුනොත් වෙනම ප්‍රශ්න රාශියකට මුහුණ දෙන්න වෙන නිසා. ඉතිං හිතන්නකෝ අවුරුදු 10ක විතර කොලුවෙක් මේ හාමුදුරුවන්ගේ තියුණු ඇස් වලට වැලි ගහලා චිත්‍රකතා පත්තරයක් ඉල්ලන් එන්නේ කොහොමද කියළා. මම කළේ දළදා මාලිගාවේ ආකෘතියට හදලා තියෙන පන්සලේ  අලුත් බුදුගෙය පිටුපස්සෙන් ගිහින් එතැන තියෙන පුංචි ලඳු කැලෑව වගේ කොටස පහුකරගෙන පහළ ධර්ම ශාලාව පිටුපසට සේන්දු වෙන එක. (ඒ බුදුගෙය තියෙන්සානේ අංශක හතලිස්ම පහකට වගේ ආනතියකින්නේ නැගගෙන යන්රන තියෙන පාරේ කෙළවර. ඉතිං ඒ පාරේ කෙලවරට ආවා කියන්නේ අර බුදුගෙය ඉදිරිපිට).  හාමුදුරුවන්ගේ කුටිය තිබුණෙත් මේ කොටසේ. ඉතිං පත්තරය අතට ගත්තට පස්සේ මිටින් මුදා හැරපු කුරුල්ලෙක් වගේ මම ගෙදර දුවගෙන එනවා.  මම එනකොට මේ සංසදයේ අනික් සාමාජිකයෝ තවමත් වැඩ නිම නොකරපු අපේ ගෙදර ඉදිරිපස කාමරයේ තියෙන පුටු බංකු වල සහ ජනෙල් පඩි වල වාඩි වෙලා හිටියේ විසේෂඥ වෛද්‍ය කෙනෙකුගේ කාමරය අසල ගැවසෙන රෝගීන් පිරිසක් වගේ. ඇත්තටම මේ පත්තර කියවිල්ල රෝගයක්. එහෙම කිවුවේ ඔය කියපු බෙන්තර සෝමසිරි ස්වාමීන් වහන්සේ මා අරභයා. ඒ වගත් මෙසේය.

අපේ ඉස්සරහ ගෙදර බොහොම පැරණි එකක්. වරිච්චි බිත්ති වලින් හදලා කපරාරු කරපු, වහලට සිංහල උළු පල හතරට හෙවිල්ලපු තරමක විශාල ගෙයක්. ඒ වගේම මේ ආකෘතියේ ගෙවල් වලට ගෙට පිටුපසින් වෙනම මුළුතැන් ගෙයක් සහ ගෙට ඈතින් වැසිකිලියක් තිබුණා. මේ ගේ සමර පින්තාරු කරපු එකක්. බිත්තියක් අඩි දෙකක් විතර ඝනකමට බන්දලා තිබුණේ. ඉස්සරහ ඉස්තෝප්පුවේ පැත්තෙන් භාගෙට තියෙන කෙටි බිත්තියේ කෙනෙකුට නිදා ගන්න පුළුවන්. මේක අයිති වෙලා තිබුණේ තාත්තලාගේ මහ ගෙදර ආසන්නයේ තියෙන ගුණසේකර වලව්වේ අයට. නමුත් එයාලා මේ ගෙදර පදිංචි වුණේ නෑ. බොහෝ කාළ වල මේ ගෙදර කුලී නිවැසියන් තමයි වාසය කළේ. මේ ගෙවල් වලට එන බොහෝ දෙනෙක් අපිත් එක්ක කුළුපග වුණා. මේ කාළයේ මේ ගෙදර හිටියේ කොපරේටිවූ එකේ කළමනාකාරිණිය වශයෙන් සේවය කරපු හැරියට් ඇන්ටි. එයාගේ පුතාම එයාට විහිළුවට කියන්නේ හැරියට් ටී. ජයසේකර කියළා. මගේ මතකය නිවැරදි නම් ඒ නම විරිදු ගායිකාවකගේ ඒ කාළයේ නිතර රේඩියෝවෙන් ඇහුන නමක්. මේ ගෙදර අයගේ වයෝවෘද්ධ දෙමාපියන්  මියපරලොව ගියෙත් මේ නිවසේදී, ඔය අවස්ථා දෙකෙන් එකකදී තිබුණ මතක බණ අහන්න අපිත් ගියා. මම හිටියේ පිටුපසටම වෙන්න. මගේ සාක්කුවේ මොනවා හරි ඔතාගෙන ආපු චිත්‍රකතා පත්තර පිටුවක් තිබුණා. බණ අතරතුර තියෙන ඉන්ටෝල් එකේදී මම පැට්‍රොමැක්ස් දෙකකින් ඒකාලෝක කරපු එම නිවසේ සාලයේ කෙළවරක ඉඳන් අර අහුලාගත්ත පත්තර කෑල්ල කියවන්න ගත්තා. ඒ තරමටම මේ පත්තර උණ වැළඳිලා හිටියේ. සෝමසිරි හාමුදුරුවන්ගේ උකුසු ඇස් මා වෙත යොමු වෙලා තිබුණා කියළා මට වගක් වුණේ නෑ. දෙවෙනි කොටස ආරම්භ කරන්න කළින්, හාමුදුරුවෝ බණ කියන්න ගත්තේ මා අරභයා. 

"දැන් බොහොම දෙනෙක් චිත්‍රකතා පත්තර කියවන්න ඇබ්බැහි වෙලා.  මේ කන්නන්ගර ඉස්කෝලේ මහත්තයාගේ ළමයත් දැන් මෙතැන චිත්‍රකතා පත්තර කෑල්ලක් කියවනවා මම දැක්කා. ඒ වගේම අපේ සාමනේර නමගෙන් පත්තර ඉල්ලා ගන්න පන්සලට එනවා කියලත් මම දන්නවා. වහාම ඔය වැඩ දෙකම නවත්වන්න ඕනේ. අපි දන්න කෙනෙක් ඔය ඇබ්බැහි වීමක් නිසා ජීවිතය කාලකන්නි කර ගත්තා"

අපේ අම්මටයි-තාත්තටයි මේ ප්‍රකාශය සෑහෙන කාළයකට ඇති වුණා මට උපදෙස් දෙන්න. නිතරම සෝමසිරි හාමුදුරුවන් පැවසු පරිදි තමයි මට අවවාද උපදේශ ආවේ. ඔය කිවුවා කියළා චිත්‍රකතා කියවන එක මම නැවැත්තුවේ නෑ. මගේ පන්තියේ මිල්රෝයි කියළා යාලුවෙක් හිටියා. මිනියා පන්තියේ කියවීමට දුර්වලයි. හැමදාම රත්නසේන සර්ගෙන් බැනුම් අහනවා. ඉතිං මේ ගැන මමත් හිටියේ දුකෙන්. මම දවසක් තිලකා ඇන්ටි(මිල්රෝයිගේ මවට) මේ ගැන කිවුවා. මම ඒ එක්කම යෝජනාවකුත් කළා. සිත්තර වගේ පත්තරයක් ගත්තනම් කියවන්න උණන්දුව වැඩි වෙයි කියළා. ඉතිං තිලකා ඇන්ටිත් පත්තරේ බලන්න කැමති කෙනෙක් නිසා මේ යෝජනාව ක්‍රියාත්මක කළා. පුදුමයකි ! සති කිහිපයකින් මිල්රෝයි යස අගේට සිංහල කියවීම කරන්න පටන් ගත්තා. මට පුදුම සතුටුයි. එක ගලෙන් කුරුල්ලෝ දෙන්නෙක්ම ඇල්ලුවා නේද ? කියළා. 

ඔන්න ඔහොමයි අපි ටෝගා

පින්තුරය ගත්තේ නන්ද වන්නිනායකගේ
වර්ඩ්ප්‍රෙස් බ්ලොග් එකෙන්

-යුනිකෝ-ඉතිං ඊට පස්සේ බැලුවේ. ඒවායෙන් අපි නරක් වීම කොයි හැටි වෙතත් කල්පනා කිරීමේ ශක්තිය වර්ධනය වුණා කියලයි මගේ විශ්වාසය. ඉතිං මේ කියපු ටෝගා චිත්‍ර කතාවේ එකතැනක තිබුණා, ටෝගා වාසය කරන ඝන වනාන්තරයේ කඳු පන්තියක් උඩින් ගුවන් යානයක් යනවා ටෝගා බලාගෙන ඉන්නවා. ඉතිං අර සඳෙන් එහා කදු මුදුන් නිවී කියනොට මට ඔය චිත්ත රූපය මැවෙනවා. මොකද ටෝගා කතාවේ වෙලාවකට ඩයිනෝසරයන් පවා හිටියා. ඒ වගේ සතුන් හිටි කාළය වෙනකොට රයිට් සහෝදරයෝ ලොවෙත් නැති නිසා ප්ලේන් එකක් කීයටවත් තියෙන්න විදියක් නෑ. එක්කෝ මේක ඇඳපු සිංහට වැරදුණා. අපි පංතියේ සෙට් එක නිතරම මේ ගැන කථා වුණා. සමහරු යෝජනා කළා මට ටෝගා අත ඇරලා යුනිකෝ තෝරා ගන්න. නමුත් මම කැමති වුණේ නෑ. තවත් කෙනෙකුගේ අදහස වුණේ, අනික් පිටුවේ තියෙන කාටුන් එකේ තියෙන ප්ලේන් එකක් මගේ වැඩි උනන්දුව නිසා ටෝගා එකට ඈඳාගෙන කියළා. මේ කියවන ඔබටත් හිතෙයි මේක තමයි වෙන්න ඇත්තේ කියළා. නමුත් මට අද වගේ මතකයි මේක මෙහෙම තිබුණා කියළා. අපේ පංතියේ තමරංගට යුනිකෝව ඒ විදියටම අඳින්න පුළුවන් කම තිබුණා. අපි හැමෝටම ඒ තරම් හොඳට අඳින්න බෑ. 

දැන් කාලේ පොඩි එවුන්ට මොනතරම් දේවල් තිබුණත්, මේ චිත්‍රකතා බලලා ඒවා ප්‍රතිනිර්මාණය කරන්න අපි පොඩි පොඩි කැලෑ වල පුංචි යුද්ධ කරපු අත්දැකීම විඳින්න වාසනාව නෑ කියලත් කියන්නම ඕනේ.